Na warsztacie: Flakpanzer Gepard

Dowódcy!

Trzeci pojazd, który dodamy w zbliżającej się Bitewnej drodze Zaćmienie jest dość znany i od dawna na niego czekacie. Tak, mamy na myśli o Flakpanzer Gepard!

Historia tego pojazdu sięga początku lat 60., kiedy to wojsko Republiki Federalnej Niemiec (Bundeswehra) uznało, że czas zastąpić wysłużone amerykańskie M42 Duster i wprowadzić nowe mobilne pojazdy przeciwlotnicze bliskiego zasięgu. Duster był dość prymitywną konstrukcją bez żadnych sensownych zaawansowanych funkcji. Dysponował on dużą siłą ognia, która pozwoliła na przywrócenie go z emerytury na czas Wojny wietnamskiej i zapewniała skuteczną eliminację miękkich celów naziemnych i powolnych latających.

Niemniej funkcjonalności te nie były zbyt użyteczne dla Niemców. W tamtych czasach radzieckie siły zbrojne wciąż opracowywały swoje samobieżne zestawy przeciwlotnicze, ale produkcja masowa tego kultowego pojazdu Układu Warszawskiego rozpoczęła się niedługo później, bo już w 1965 roku. Nie wiadomo, na ile Bundeswehra była świadoma rozwoju tej sytuacji, ale można przypuszczać, że obie strony działały zgodnie z tą samą logiką i dlatego osiągały podobne rezultaty.

W 1963 roku Niemcy rozpoczęli tworzenie mobilnego samobieżnego działa przeciwlotniczego uzbrojonego w co najmniej dwa 30-milimetrowe działa automatyczne. Pojazd musiał dotrzymywać tempa niemieckim jednostkom zmechanizowanym i dlatego musiał charakteryzować się doskonałymi właściwościami jezdnymi w terenie. Początkowo zdecydowano się na wykorzystanie wczesnego podwozia BWP Marder (wtedy jeszcze nieukończonego), ale szybko okazało się, że jeśli samobieżny zestaw przeciwlotniczy będzie wyposażony w zaawansowany system radarowy, jego masa zdecydowanie przekroczy ograniczenia zawieszenia Mardera.

Dlatego w 1965 roku zdecydowano się zmienić podwozie na to z Leoparda 1, która była znacznie bardziej wytrzymała. Pojazd był współtworzony przez firmy Siemens, AEG-Telefunken, Porsche, Krauss-Maffei i Rheinmetall, z których dwie ostatnie miały przygotować dwa zmodyfikowane kadłuby Leoparda 1 serii zero i wyposażyć je we wczesną wersję wieży Gepard. Ta wczesna wersja była wyposażona w:

• dwa działa automatyczne 35 mm Oerlikon-Contraves,
• system radarowy B1 firmy Siemens,
• ważne modyfikacje kadłuba Leoparda obejmujące dodatkowe źródło zasilania i zmodernizowane okablowanie elektryczne (Daimler Benz OM 314 APU).

Konkurentem tego rozwiązania był projekt Rheinmetall o nazwie Matador, również zamontowany na zmodyfikowanym kadłubie Leoparda, który uzbrojono w dwa działa automatyczne 30 mm. W latach 1965-1970 zbudowano i przetestowano dwa prototypy Geparda, a dodatkowo, poza Matadorem, powstały dwa kolejne prototypy. Latem roku 1970 okazało się, że zwyciężył Gepard i do końca roku udało się zmontować cztery prototypowe pojazdy. Do 1973 roku pięć wstępnych wersji pojazdów było gotowych dla sił holenderskich, które to pojazdy wyposażono w inny system radarowy firmy Philips.

Oficjalną decyzję o uzbrojeniu Bundeswehry w Gepardy podjęło Ministerstwo Obrony 5 lutego 1973 roku, a generalnym dostawcą została firma Krauss-Maffei wraz z Oerlikon-Contraves (uzbrojenie) i Siemens (radary).

Wersja produkcyjna ważyła 45 ton, obsługiwała ją trzyosobowa załoga (dowódca, działonowy i kierowca) i była uzbrojona w dwa działa automatyczne Oerlikon-Contraves 35 mm KDA, wystrzeliwujące po 550 pocisków na minutę. Ich elewacja wynosiła +85, zaś depresja -5 stopni. Początkowo sterował nimi komputer analogowy (zastąpiony później systemem cyfrowym C3) oraz dwa systemy radarowe:

• 360 stopniowy radar wykrywający cele Siemens MPDR 12 (górny radar obrotowy),
• radar artyleryjski Siemens-Albiswerk (czasza radaru umieszczona był przed wieżą między działami).

Niemiecka zmodernizowana wersja B2L była dodatkowo wyposażona w dalmierz laserowy. Pojazd mógł transportować 700 pocisków, z czego 660 to pociski odłamkowo-burzące stosowane przeciwko celom latającym, a 40 to pociski przeciwko celom naziemnym. Prędkość wylotowa pocisków HE wynosiła 1175 m/s, a maksymalny skuteczny zasięg 4000 metrów.

Pancerz wieży był dość cienki (19-21mm stali), natomiast kadłub był analogiczny jak w przypadku czołgu podstawowego Leopard 1. Silnik MTU MB 838 o mocy 830 KM był taki sam jak w Leopardzie 1, dzięki czemu pojazd mógł rozwijać prędkość nawet do 65 km/godz. i dysponował zasięgiem 550 km.

W latach 1976-1980 Niemcy otrzymały 420 samobieżnych zestawów przeciwlotniczych Gepard (wariant B2 i B2L), a Holandia 95 tych pojazdów z innymi radarami. W tym samym czasie Belgia otrzymała 55 zamówionych Gepardów z takim samym wyposażeniem co Niemcy.

Około 147 pojazdów zmodyfikowano do standardu Geparda 1A2 z ulepszonym SKO i obsługujących nową programowalną amunicję, której zasięg wzrósł do około 6 km. Ostało się nadzwyczaj mało informacji na temat tego wariantu.

W Niemczech Gepardy służyły przez ponad cztery dekady, a w roku 2010 zostały oficjalnie wycofane i zastąpione przez zestaw Wiesel 2 Ozelot. Ostatni Gepard opuścił niemiecką armię w 2012 roku, ponieważ utrzymywanie w gotowości bojowej tak starego sprzętu uznano za zbyt kosztowne.

Podobnie też i Holendrzy wycofali swoje pojazdy w 2006 r., natomiast Belgowie sprzedali (w tym samym czasie) swoje Gepardy prywatnym nabywcom. Doprowadziło to do sytuacji, kiedy to inne kraje nabyły te stare, ale wciąż stosunkowo skuteczne pojazdy.

Po pomyślnych testach rumuńskich tych pojazdów we wrześniu 2004, 43 wycofane niemieckie Gepardy zostały przekazane siłom rumuńskim w trzy miesiące później. Darowizna obejmowała też pełną logistykę i szkolenie 25 rumuńskich specjalistów. 36 z tych 43 pojazdów zostało wyremontowanych przez KMW, natomiast pozostałe 7 pojazdów przeznaczono na części zamienne.

Kolejną próbę ich sprzedaży podjęto w 2008 roku: odbiorcą było Chile, a kontrakt obejmował 30 Gepardów. W tym samym roku dostarczono cztery pojazdy, ale Chilijczycy uznali, że koszty ich eksploatacji są zbyt wysokie i reszta zamówienia została anulowana. Chile korzystało z tych pojazdów do 2011 roku, a następnie się ich pozbyło.

W 2013 Jordan zakupił 60 pojazdów od holendrów, których to dostawa została zrealizowana w latach 2014-2016. I wreszcie Brazylia w tym samym roku zamówiła 54 poniemieckie pojazdy, które otrzymała w latach 2013-2015. Katar był zainteresowany zakupem kilku z nich na dwa lata przed Mistrzostwami Świata FIFA, ale do tej pory nic z tego nie wyszło. I to tyle, jeśli chodzi o klientów – no, przynajmniej tych płacących.

Jedyne użycie samobieżnego zestawu przeciwlotniczego Gepard miało miejsce stosunkowo niedawno. Od lipca 2022 roku do dziś Ukraina otrzymała 30 Gepardów przeznaczonych do użycia przede wszystkim przeciwko dronom atakującym ukraińską infrastrukturę. Niektóre drony Geran-2 (kopie irańskiego Shahed-136, znanego również jako „latający motorower”) rzeczywiście prawdopodobnie zostały zestrzelone przez Gepardy i odnotowano przynajmniej jeden przypadek, gdy rosyjski śmigłowiec został ostrzelany przez Geparda. Ukraińcy twierdzą, że używali Geparda także przeciwko rakietom typu cruise.

Niemcy planują dostarczyć Ukrainie kolejnych 7-8 Gepardów w 2023 roku, ale przeszkadza im szwajcarskie embargo na amunicję do nich. Rheinmetall już obiecał zbudować fabrykę amunicji w Niemczech, aby rozwiązać ten problem, więc wygląda na to, że ta nie najmłodsza już maszyna ma jeszcze jakąś przyszłość przed sobą.

W Armored Warfare Gepard będzie niemieckim opancerzonym wozem bojowym premium na 8. poziomie i nagrodą w Bitewnej drodze Zaćmienie do zdobycia po uzyskaniu 19. poziomu Bitewnej drogi.

W Armored Warfare Gepard będzie typowym samobieżnym działem przeciwlotniczym, którego głównymi atutami będą wysokie obrażenia i duży zasięg wykrywania; z wad należy wymienić cienki pancerz i małe możliwości ukrywania się. Kadłub pojazdu będzie podobny do Leoparda 1, a załogowa wieża będzie chroniona wyłącznie opancerzeniem stalowym, więc pojazd ten będzie delikatny. Z dodatkowych środków ochronnych zastosowano jeszcze granaty dymne.

Pojazd ten będzie wyposażony w dwa porządne, szybkostrzelne działa automatyczne 35 mm, które zlikwidują nawet średnio opancerzone cele (gdyby nie było to oczywiste, to podkreślamy, że Gepard nie powinien wymieniać ognia z czołgami podstawowymi, przynajmniej nie w trybie PvP). Łączna szybkostrzelność 1200 pocisków na minutę to konkret, jednak wciąż dopieszczamy szczegóły dotyczące siły ognia, aby pojazd był bardziej zrównoważony. Pod względem amunicji Gepard będzie wyposażony w amunicję FAPDS typu PELE (ulepszenie Warsztat).

Mobilność pojazdu będzie identyczna jak w przypadku analogicznego Leoparda – czyli będzie przypominać wolniejszy czołg lekki lub lżejszy czołg podstawowy, np. Leoparda 1A5. W końcu masa 45 ton do czegoś zobowiązuje.

I na koniec jeszcze wartości kamuflażu i zasięgu wykrywania. Pojazd cechuje się kamuflażem na poziomie 25% i zasięgiem widzenia 380 metrów. Zasięg będzie można zwiększyć dzięki aktywnej zdolności Radar, podobnej do tej w opancerzonym wozie bojowym Draco. I to w zasadzie tyle. Czeka na was solidny pojazd.

Mamy nadzieję, że się Wam spodoba i jak zawsze:

Do zobaczenia na polu bitwy!