Czołg średni T-62 zrodził się z potrzeby modernizacji lub wymiany starzejącej się serii T-54/55 na maszyny, które były w stanie pokonać w bitwie nowe zachodnie czołgi (historia wczesnego etapu rozwoju T-62 została opisana tutaj).
Gładkolufowe działo tego czołgu było znacznym ulepszeniem względem wcześniejszej armaty gwintowanej D-10T kal. 100 mm. Dzięki nowo opracowanym pociskom podkalibrowym z wolframowym rdzeniem „konkurencja” (działo gwintowane D-54TS) przez chwilę zostawało w tyle. Kiedy pociski te stały się dostępne dla dział gładkolufowych U-5TS, D-54TS zniknęły ze wszystkich propozycji przyszłych czołgów. Pierwotnie T-62 miał być prowizorycznym rozwiązaniem do chwili wejścia czołgu T-64 z Charkowa. W efekcie końcowym „prowizorka” zjeżdżała z radzieckich taśm fabrycznych do 1975 roku, doczekała się ponad 20 tysięcy wyprodukowanych egzemplarzy i przez długie lata stanowiła osnowę sił zbrojnych ZSRR.
W odróżnieniu od późniejszego T-64 czołg T-62 był oferowany na eksport tylko przez krótki czas. Planowano go przecież i tak zastąpić. Za granicę trafiło w sumie ponad 5000 tych czołgów. Co ciekawe, większość państw Układu Warszawskiego nie była zainteresowana kupnem tego pojazdu. W internecie krąży wprawdzie historia o produkowanym na licencji w Polsce i Czechosłowacji T-62, ale jest to mit. Czołg ten nie był produkowany w żadnym z tych krajów. Całemu zamieszaniu winne są zachodnie źródła, a nieprawdziwe informacje podaje, niestety, nawet Steven Zaloga. Obydwa wspomniane kraje rozważały co prawda produkcję licencyjną tego czołgu, ale był on zbyt drogi (cena importowanego T-62 były o około 50 procent wyższa od ceny T-55).
Oprócz tego armie Układu Warszawskiego wiedziały doskonale, że ZSRR planował zastąpienie tego pojazdu, więc zakup tak drogich i jedynie tymczasowych czołgów byłoby stratą pieniędzy.
Ostatecznie T-62 trafiły jedynie do krajów arabskich (które w wojnach z Izraelem poniosły olbrzymie straty), na Kubę, kilku państw afrykańskich, Wietnamu i Korei Północnej (która aż do lat 80. XX wieku produkowała własną wersję tego czołgu). Bardzo szczególnym przypadkiem był incydent na wyspie Damanskij na rzece Ussuri na pograniczu rosyjsko-chińskim w marcu 1969 roku, kiedy jeden T-62 utonął w rzece. Chińskie oddziały wydobyły utracony radziecki czołg i wykorzystały jego technologie do znacznego przyspieszenia rozwoju własnego czołgu.
T-62 wziął udział w kilku poważnych konfliktach. Podczas wojny Jom Kippur z Izraelem arabskie czołgi zniszczyły kilka izraelskich maszyn. W efekcie końcowym wzięli górę dobrze przeszkoleni Izraelczycy i Centuriony-Sho’t zdziesiątkowały syryjskie i egipskie czołgi T-62.
Pomimo masywnych strat po stronie arabskiej w oczach Izraelczyków T-62 był niebezpiecznym wrogiem i dlatego zaczęli wykorzystywać szereg czołgów T-62 pod oznaczeniem Tiran we własnej armii.
Innym ważnym konfliktem z udziałem T-62 była wojna w Afganistanie, w której okazało się, że ogromne zagrożenie dla czołgu stanowią zasadzki i miny. W sumie ZSRR stracił 385 egzemplarzy T-62 w tym konflikcie. Niemniej jednak T-62 nie stracił na popularności, czego wyrazem były setki czołgów, służące w różnych częściach świata.
W latach 70. i 80. zaczął mu, jak uprzednio T-54/55 doskwierać upływ czasu. Z początku kompletnie przestarzałe stało się opancerzenie. Mierzący 100 milimetrów stalowy przedni pancerz czołgu oferował, pomimo tego, że był pochylony, niewielką ochronę przed nowoczesnymi pociskami rakietowymi, takimi jak amerykański system TOW, który zaczął się pojawiać z początkiem lat 70. ubiegłego wieku. Choć wieża była dość gruba jak na owe czasy - przedni pancerz nowszych odmian czołgu mierzył 242 mm - była wykonana jednak tylko ze stali.
O modernizację wołała też armata, która może nie była aż tak przestarzała, ale system kierowania ogniem definitywnie wymagał ulepszenia. Dla przykładu czołg nie był wyposażony w odpowiedni dalmierz, w związku z czym działonowy musiał się zdać na teleskopowe celowniki TSh2B-41 (później TShS-41U) z wbudowaną skalą, aby oszacować odległość do celu. Co się tyczy silnika, rozchodziło się o klasyczny Diesel V-55V, produkujący jedynie 580 KM.
To wszystko podyktowało podjętą na początku lat 80. zeszłego wieku decyzję o modernizacji, która miała na celu znaczną poprawę bojowej wartości tysięcy czołgów T-62, znajdujących się uzbrojeniu radzieckiej armii.
Nie oznaczało to, że od momentu wszczęcia produkcji w 1965 roku a jej zakończeniem w okolicach 1975 roku czołg nie doczekał się żadnych ulepszeń, były one jednakże tylko częściowe i obejmowały:
- Ulepszony przedział silnika, ulepszone gąsienice i ulepszone koła napędowe w modelu z 1967 r.
- Przywrócenie ciężkiego przeciwlotniczego karabinu maszynowego, montowanego na modelu z 1972 r.
- Dalmierz laserowy KTD-1 w modelu z 1975 r.
- Po doświadczeniach w Afganistanie dodatkowe opancerzenie w postaci siatki przeciwko RPG
Oraz kilka mniejszych zmian. Jasne było, że nadszedł czas na gruntowną modernizację, której owocem był czołg, znany jako T-62M.
Najbardziej widoczna zmiana dotyczyła modernizacji pancerza. Jej celem było znaczne zwiększenie odporności na pociski rakietowe i PK. Największe ulepszenie dotyczyło przedniego pancerza kadłuba i wieży, które pokrywało się z modernizacją pancerza T-55M, zwaną pancerzem BDD.
Pancerz ów składał się z mierzącej 3 centymetry stalowej płyty, następnie mierzącej 8 centymetrów przestrzeni, wypełnionej 5-milimetrowymi stalowymi płytami i warstwami poliuretanu. Z kolei wieża w najbardziej wyeksponowanych partiach zyskała dodatkowe opancerzenie (dwa grube elementy opancerzenia), znane pod nazwą „Brwi Breżniewa”. Podsumowując, ochrona przedniego pancerza wzrosła do około 400-450 mm RHA przeciwko przeciwko PK oraz 320 mm RHA przeciwko pociskom kinetycznym. Cały zestaw opancerzenia ważył niewiele ponad 2 tony.
T-62M wyposażono ponadto w wykładzinę chroniącą przed radiacją i po bokach gumowe ekrany, chroniące przed PK. Rozchodziło się o ulepszenie opcjonalne, bez którego obywało się wiele pojazdów. Wreszcie przednia część dna czołgu (od spoiny dolnej przedniej płyty do drugiej pary kół jezdnych) zyskała dodatkowo 20 mm opancerzenia z myślą o ochronie przeciwminowej.
Do dodatkowych środków ochrony zaliczały się:
- System wyrzutni granatów dymnych 902B Tucha
- System chroniący przed napalmem Soda
Siłę ognia zwiększono, wprowadzając dwa duże ulepszenia:
- System przeciwpancerny 9K116-2 Szeksna
- System kierowania ogniem Wolna
System wyrzutni pocisków rakietowych Szeksna umożliwiał odpalanie 9M117 - tych samych pocisków rakietowych, którymi strzelał system Bastion, w jaki zbrojono T-55M. Pocisk ten był w stanie przebić do 750 mm stali. Minimalny zasięg wynosił 100 metrów, maksymalny zaś 4000, natomiast średnia prędkość pocisku 9M117 równała się 370 m/s.
SKO „Wolna” składał się z następujących komponentów:
- Ulepszonego dalmierza laserowego KTD-2
- Komputera balistycznego BV-62
- Celowników TShSM-41U
- Stabilizatora Meteor M1
Jak widzicie, niektóre komponenty pokrywają się z wersją SKO „Wolna” w T-55M - ujednolicenie było ważnym czynnikiem obniżania kosztów produkcji, przy czym same pociski rakietowe 9M117 były bardzo drogie. Armatę gładkolufową 115 wyposażono dodatkowo w osłonę termiczną, chroniącą przed uszkodzeniem lufy którą mogła spowodować wysoka temperatura. W niektórych modelach zastąpiono ponadto przeciwlotnicze karabiny maszynowe bardziej nowoczesnymi NSVT.
Z kolei stary silnik zastąpiono potężniejszym silnikiem V-55U o mocy 620 KM (przy czym maksymalna prędkość wynosiła 50 km/h, czyli tyle co uprzednio). Ulepszono w jeszcze większym stopniu gąsienice (były teraz takie same, jakie posiadał T-72). Zmodernizowano ponadto systemy łączności - radio R-123 zastąpiono nowocześniejszym zestawem R-173.
Istniały różne podwersje czołgu, w tym:
- T-62M-1 z ulepszonym silnikiem V-46-5M (produkującym około 690 KM)
- T-62M1 czyli T-62M bez systemu Szeksna
- T-62M1-1 czyli T-62M-1 bez systemu Szeksna
- T-62M1-2 czyli T-62M bez systemu Szeksna i dodatkowego opancerzenia
- T-62M1-2-1 czyli T-62M1-2 z ulepszonym silnikiem V-46-5M
- T-62MK (wersja dowodzenia T-62M, zbudowano tylko kilka egzemplarzy)
- T-62MV czyli T-62M bez dodatkowego pancerza BDD, ale z zestawem ERA
- T-62MV-1 czyli T-62MV z ulepszonym silnikiem V-46-5M
Warto wiedzieć, że seria prototypów T-62D (czołgi T-62, wyposażone w eksperymentalny SOA Drozd) nie stanowi podrodzajów T-62M. Ich rozwój miał miejsce jedynie w tym samym czasie, aczkolwiek istniał prototyp T-62MD (T-62M wyposażony w SOA Drozd).
Liczba zmodyfikowanych pojazdów nie jest znana. Wiadomo, że z jednej tylko fabryki wyjechało około 400 zmodernizowanych do tego standardu czołgów T-62. Liczba wszystkich ulepszonych egzemplarzy opiewa prawdopodobnie w granicach kilku tysięcy.
Czołgi T-62M również nie były przebojem eksportowym. Wiele z nich pojawiło się w Afganistanie podczas wojny radziecko-afgańskiej, kiedy to dostarczono je władzom lokalnym. W późniejszym okresie czołgi te walczyły w wojnie w Czeczenii, a ostatnio bliżej nieznaną liczbę sprzedano Syrii, gdzie odniosły dość duże sukcesy w walce z siłami antyrządowymi.
W Armored Warfare T-62M jest czołgiem podstawowym premium 4 poziomu. Od standardowego T-62 3 poziomu różni się unikalnym kamuflażem i dodatkowym pancerzem, które widać gołym okiem, oraz zdolnością strzelania pociskami rakietowymi. T-62M, choć nie nadzwyczaj mobilny, w walce z przeciwnikami równego lub niższego poziomu jest w stanie przyjąć na klatę olbrzymie obrażenia. Ma wyśmienity pancerz przednim, co oznacza, że przeciwnik musi celować w partie, nie pokryte dodatkowym opancerzeniem, aby go przebić. Przy spotkaniu twarzą w twarz może być ciężkim celem, w związku z czym w takich wypadkach rozsądniej jest się uciec do oskrzydlenia.
Do zobaczenia na polu bitwy!
