W centrum uwagi Leopard 2

Po rozwoju prototypów Leoparda 2 i szeroko zakrojonych testach wersji Leopard 2AV w Stanach Zjednoczonych we wrześniu 1977 roku podjęto decyzję o wszczęciu masowej produkcji czołgu podstawowego Leopard 2 na potrzeby Bundeswehry. Można tu śmiało mówić o karierze najbardziej udanego i wziętego czołgu podstawowego wszech czasów, którego początki były skromne - z założenia miał zastąpić starzejącego się M48 Pattona.

Pierwszy fabryczny Leopard 2 trafił do niemieckiej armii na potrzeby testów w 1978 roku, czyli niespełna przed 40 laty. Oficjalnie Bundeswehra otrzymała pierwszego Leoparda 2 (czwartego, który został zbudowany) 25 października 1979 roku.

Leopard 2 7 poziomu w Armored Warfare reprezentuje początkowe warianty czołgu do zmodernizowanego Leoparda 2A4 (czyli pierwszej poważnej modyfikacji Leoparda 2). Pierwotny plan produkcji Leopardów 2 z 1977 roku zakładał zbudowanie 1800 egzemplarzy czołgu. Produkcja składała się z ośmiu etapów.

Pierwszy etap (1 partia - od 1980 r. do marca 1982 r.) obejmował 380 egzemplarzy Leoparda 2, które częściowo zjechały z taśm fabrycznych Krauss-Maffei (209) i Maschinenbau w Kilonii, a częściowo zostały wyprodukowane przez Krupp Grupp (181). Pierwsze sześć pojazdów z tej serii dostarczono do szkoły pancernej w Munster w 1979 roku, rok później wyprodukowano już 100 czołgów, w 1981 r. 220, zaś reszta pierwszej serii dotarła na miejsce w marcu 1982 r. i zastąpiła w jednostkach wojskowych czołgi M48A2G.

Owa pierwsza partia czołgów odnosi się do Leoparda 2, czasem jest mowa o Leopardach 2A0. W niniejszym artykule będziemy się trzymać tego ostatniego oznaczenia, aby nie mylić tychże wariantów Leoparda 2 z późniejszymi.

Leopard 2A0 odznaczał się bardzo dobrą ochroną balistyczną. Nie był wyposażony w pancerz reaktywny, ale chroniło go wielowarstwowe opancerzenie, którego płyty pokrywały kadłub i wieżę. Burt chroniły grube osłony boczne, które zapewniały zwłaszcza na najbardziej wyeksponowanych przednich partiach pojazdu dodatkową ochronę. Faktyczna skuteczność i kompozycja pancerza są ciągle jeszcze opatrzone klauzulą tajności. Ochronę potęgowało osiem granatów dymnych pocisków kal. 76 mm, zainstalowanych po obu (po 4 na stronę) bokach wieży.

Przy masie bojowej wynoszącej 55 ton czołg nie zaliczał się do najcięższych pojazdów. Załoga była czteroosobowa (dowódca, działonowy, ładowniczy i kierowca). Zawieszenie składało się z siedmiu kół drogowych i czterech wałków skrętnych. Gąsienice tradycyjnie wyprodukowała firma Diehl (model Diehl 570F). Pojazd był napędzany 47,6-litrowym silnikiem turbodiesel MTU MB 873 Ka-501 o mocy 1500 KM, połączonym z hydrokinetyczną przekładnią obiegową, co dawało imponujący stosunek mocy do wagi wynoszący 27,27 KM/t, dzięki czemu możliwa była prędkość rzędu 68 km/h (31 km/h przy jeździe do tyłu). Maszyna pożerała około 300 litrów paliwa na 100 kilometrów przejechanych na drogach, a 500 litrów na bezdrożach.

Leopard 2A0 uzbrojono w znakomite gładkolufowe działo Rheinmetall L/44, kontrolowane przez elektrohydrauliczny układ kontroli armaty WNA-H22. Do tego dochodził system kierowania ogniem EMES15/FLT-2 w pełni stabilizowanego działa. Strzelało ono dwoma rodzajami amunicji produkcji Rheinmetall – pociskami APFSDS-T (DM33) oraz wielozadaniowymi PK (DM12 MZ). Pojazd dźwigał 42 pociski (15 w magazynie w wieży). Z myślą o polepszeniu zdolności bojowej w warunkach nocnych 200 pierwszych wyprodukowanych pojazdów wyposażono w noktowizor PZB 200, który stanowił prowizoryczne rozwiązanie do czasu opracowania bardziej zaawansowanych rozwiązań.

Czołgi z pierwszej partii (przed modernizacją) można rozpoznać po czujnikach wiatru na wieży, usuniętych w późniejszych wariantach.

Drugi etap produkcji (2 partia – od marca 1982 r. do listopada 1983 r.) składał się z 450 pojazdów, dostarczonych przez Krauss-Maffei (248) i MaK (202). Rozchodziło się o wariant Leopard 2A1. Różnił się on pod wieloma względami od Leoparda 2A0. Po pierwsze zniknął czujnik z wieży, ale główną różnicą były termowizory, które zastąpiły mało skuteczny układ PZB200. Celowniki zostały pierwotnie zaprojektowane przez Texas Instruments, zaś wyprodukowała je firma Carl Zeiss w ramach amerykańsko-niemieckiego programu współpracy wojskowej. Wypada też wspomnieć o szeregu mniejszych zmian wewnątrz czołgu, takich jak przeprojektowanie magazynu amunicji, system zewnętrznych słuchawek załogi po bokach wieży itd.

Trzeci etap produkcji (3 partia – od listopada 1983 r. do listopada 1984 r.) składał się z 300 lekko zmodyfikowanych Leopardów 2A1. Ciężko jest je odróżnić od pojazdów pochodzących z drugiej partii, ponieważ zmiany w Leopardach 2A1 są nieznaczne – dla przykładu rozchodzi się o zmianę elewacji panoramicznych celowników dowódcy o ok. 5 cm.

Kiedy trzeci etap produkcji dobiegł prawie końca, zadecydowano ulepszyć pojazdy z pierwszej partii (Leopard 2A0), konkretnie chodziło o zastąpienie PZB200 termowizorami produkcji Carl Zeiss. Program ten trwał od 1984 do 1987 roku, po części równolegle z trzecią, czwartą i piątą serią produkcyjną. Z pojazdów usunięto też czujniki i wdrożono zmiany z trzeciej serii produkcyjnej. W ten sposób zmodernizowany Leopard 2A0 otrzymał oznaczenie Leopard 2A2.

Czwarty etap produkcji (4 partia – od grudnia 1984 r. do grudnia 1985 r.) składał się z 300 pojazdów. Bazowały one na Leopardzie 2A1, wzbogaconym o nowe radia SEM 80/90 VHF i trochę odmienne kratki wydechowe. Ponadto pojazdy z 4 serii otrzymały nowe wzory kamuflażu - brązową zieleń, skórzany brąz i smolistą czerń. Otwory na amunicję zespawano ze względów na ochronę (okazało się, że mogły ulec uszkodzeniu przy trafieniu wieży, co powodowało uszczerbki w uszczelnieniu i tym samym niwelowało ochronę przed bronią NBC). W ten sposób zmodyfikowanego Leoparda 2A1 oznaczono jako Leopard 2A3.

Wraz z piątym etapem produkcji (5 partia – od grudnia 1985 do marca 1987 r., łącznie 370 pojazdów) na scenę wjeżdża Leopard 2A4. Leopard 2 był pierwszą poważną modernizacją pojazdu. Od poprzedniego modelu różnił się głównie cyfrowym systemem kierowania ogniem oraz nową instalacją przeciwpożarową produkcji firmy Deugra (zwiększającą przetrwanie załogi). Nieznacznie ulepszono też zawieszenie wraz z trzecim i czwartym wałkiem skrętnym.

Wtenczas, prawie dziesięć lat po zatwierdzeniu planu z listopada 1977 r., w ramach wyżej wymienionych serii produkcyjnych, na świat przyszło łącznie 1500 czołgów. Sukces czołgu i konieczność wymiany Leopardów 1A4 w 10. Dywizji Pancernej skłoniło Bundeswehrę do korekty początkowej liczby - czerwcu 1987 roku zapadła decyzja o szóstej serii produkcyjnej. Od stycznia 1988 r. do maja 1989 r. zbudowano 150 kolejnych pojazdów. Rozchodziło się o zmodyfikowane Leopardy 2A4 z nowymi gąsienicami typu Diehl 570FT, różniące się od poprzedników kształtem przednich części osłon bocznych, bezobsługowymi akumulatorami i kolorem. Po szóstej natychmiast ruszyła siódma seria produkcyjna (od maja 1989 r. do kwietnia 1990 r., 100 Leopardów 2A4 identycznymi jak czołgi z 6 serii) i na końcu ósma seria produkcyjna, obejmująca 75 pojazdów (styczeń 1991 - marzec 1992)

Czołgi pochodzące z ósmej partii poddano lekkiej modyfikacji. Największą wizualną zmianę stanowiło lusterko układu pomiaru położenia wylotu lufy po prawej stronie działa oraz odmienny design osłon bocznych czołgu. Wraz z dostawą Leopardów 2A4 z 8 partii do Bundeswehry, co miało miejsce 19 marca 1992 roku, zakończyła się produkcja Leopardów 2 dla Niemiec (łącznie 2125 pojazdów). W tym samym czasie ulepszono Leopardy 2 z serii 1-4 - zyskały one nowe radia i gąsienice. Oprócz tego mogły strzelać pociskami wolframowymi DM33 APFSDS.

Ulepszone w ten sposób pojazdy przechrzczono na Leopardy 2A4, choć nie wyposażono je dla przykładu w system tłumienia pożaru, występujący w „oryginalnym” 2A4. Takim sposobem powstało kilka podrodzajów Leoparda 2A4 (pomimo tego samego oznaczenia). Wszystkie niemieckie Leopardy 2 zmodernizowano w 1993 roku do standardu 2A4, dzięki czemu model ten do dzisiaj jest najbardziej rozpowszechnionym wariantem Leoparda.

Wyżej wymienione liczby produkcyjne to nie wszystko – Leopard 2 stał się przebojem eksportowym i był budowany dla kilku innych krajów (w Niemczech oraz montowany w krajach docelowych). Pierwszym zagranicznym nabywcą była Holandia. W latach 1981-1985 (równolegle z seriami 1-5) zbudowano 445 Leopardów 2 (technicznie identyczne z czołgami z 2 niemieckiej serii produkcyjnej), przy czym częściowo w Niemczech i częściowo na licencji w Holandii.

Innym ważnym klientem była Szwajcaria, która zakupiła 380 egzemplarzy Leoparda 2A4, zbudowanych w Niemczech (35) oraz na licencji w Thun (345) w 1987 roku. Na licencji zjeżdżały oprócz tego Leopardy 2 z taśm produkcyjnych w Grecji (170) i Hiszpanii (219). Dodamy, że istnieją bardziej nowoczesne warianty, których opis wykracza jednakże poza ramy tego artykułu. Łączna liczba wyprodukowanych Leopardów 2 opiewa na około 3300 egzemplarzy.

Jeśli chodzi o inne kraje, kupowały one Leopardy 2A4 od niemieckiej armii. Rozchodziło się przede wszystkim o wczesne czołgi (1-4 seria), zmodernizowane do standardu 2A4. Oprócz wyżej wymienionych krajów do obecnych operatorów wariantu Leoparda 2A4 należą:

• Austria
• Kanada (później ulepszone do 2A4M CAN lub 2A6M CAN)
• Chile (2A4CHL)
• Dania (tylko garstka na części zamienne)
• Finlandia
• Indonezja (ulepszone przy pomocy zestawu opancerzenia Revolution)
• Norwegia (2A4NO)
• Polska
• Singapur (ulepszone do 2SG)
• Szwecja (Strv 121)
• Turcja (w 2005 r. kupiła ponad 300 niemieckich 2A4)

Pomimo dużej liczby Leopardów 2A4 pojazdy nigdy nie przeżył chrztu bojowego, chociaż późniejsze wersje miały okazję służyć w Kosowie, Bośni i Hercegowinie oraz w Afganistanie. Może się to jeszcze zmienić, jako że zgodnie z niektórymi doniesieniami tureckie Leopardy 2A4 są przygotowywane wraz z tureckimi M60 do ofensywy w Syrii.

Podobnie jak poprzednik Leopard 2AV na 6 poziomie, tak i czołg podstawowy Leopard 2 7 poziomu w Armored Warfare jest wytrzymałą i stosunkowo mobilną maszyną. W przeciwieństwie do Leoparda 2AV pancerz Leoparda 2 jest kompozytowy, dzięki czemu zwiększyła się dodatkowa ochrona przed PK i pociskami kierowanymi oraz pomimo braku zestawu ERA znacznie poprawiła przeżywalność pojazdu. Zdolność przetrwania wzmaga oprócz tego opcjonalny system APS i wyrzutnia granatów dymnych.

Działo gładkolufowe L/44 Rheinmetall kal. 120 mm, strzelające pociskami APFSDS, PK oraz pociskami rakietowymi LAHAT oznacza zwiększenie siły ognia. Dzięki dwóm ulepszonym silnikom pojazd może się pochwalić dobrą mobilnością.

Jedyną piętą Achillesa Leoparda 2 jest opancerzenie boczne. Nawet przy bonusie modyfikatora kompozytowego pancerza boki są bardzo cienkie i nawet pociski działek automatycznych mogą je przebić, więc najlepsza taktyka podpowiada chowanie ich przed wrogiem. Podobnie jak w przypadku Leoparda 2AV rozsądnie jest eksponować jedynie wieżę i przedni pancerz kadłuba.

Mamy nadzieję że pojazd się spodobał, do zobaczenia na polu bitwy!