W centrum uwagi: Leopard 2A6

Czołg podstawowy Leopard 2A6 był przez prawie 15 lat - do momentu narodzin zmodernizowanego Leoparda 2A7 w 2014 roku - najpotężniejszym członkiem rodziny Leopardów.

Pojazd ten przedstawia sobą wprawdzie znaczny postęp pod względem siły ognia, ale tak naprawdę jest Leopard 2A5 z armatą gładkolufową Rheinmetall L/55 kal. 120 mm (która zastąpiła starszą L/44) z ulepszonym systemem kierowania ogniem.

W marcu 2001 roku, kiedy nastał czas Leoparda 2A6, już od ponad dekady rozważano instalację dłuższej lufy gładkolufowej Rheinmetall. Zmianę tę przewidywał (na etapie KWS I) program modernizacji pierwotnego Leoparda 2 (KWS), ale przedsięwzięcie na początku trochę się skomplikowało.

Z uwagi na przewidywane środowisko, w jakim miał walczyć czołg, Bundeswehra była przeciwna instalacji dłuższego działa. Leoparda 2 zaprojektowano jako uniwersalny czołg, przy czym od zawsze wychodzono z założenia, że jeśli dane mu będzie walczyć, to w obronie RFN w przypadku inwazji. Zachodnie Niemcy, kraj o bardzo dobrej infrastrukturze, składały się z wielu miejskich i leśnych obszarów, które wymagałyby obrony. Nadmiernie długa armata kolidowały z takim środowiskiem. Niemieccy inżynierowie byli świadomi tego zagrożenia już podczas II wojny światowej. Jedną z głównych przyczyn, dla których nie zmodernizowano wcześniej Panzer III L/42 50 mm do L/60, była obawa, że dłuższe działo nie sprawdzi się w miastach.

Wkroczenie na scenę zmodernizowanych radzieckich (później rosyjskich) czołgów skłoniły w końcu Niemcy – pomimo cięć budżetowych po upadku ZSRR – do zatwierdzenia planu ulepszenia ówczesnego Leoparda 2 tzn. przezbrojenia go w L/55. W 1997 r. dwie siódme produkowanych Leopardów 2A5 uzbrojono w L/55 kal. 120 mm i przetestowano w ramach programu KWS I.

Po udanych testach w 2000 r. zatwierdzono przezbrojenie 225 Leopardów 2A5 w armaty L/55. Oprócz armaty modernizacja zawierała:

• Przeprojektowanie osłony termicznej działa
• Zmodyfikowany układ pomiaru położenia wylotu lufy
• Zmodyfikowany zasobnik na części
• Ulepszone systemy powiązane z armatą
• Ulepszenia takich systemów elektronicznych jak system kierowania ogniem, elektryczny mechanizm układu stabilizacji armaty EWNA i zintegrowany układ diagnostyczny
• Mniejsze poprawki wewnętrznych tablic rozdzielczych

Nowa armata strzelała oprócz tego nowymi pociskami LKE II APFSDS, ważącymi 21,4 kg z wolframowymi penetratorami (ze względu na szkodliwość dla środowiska i zdrowia armia niemieckie nie stosuje zubożonego uranu). Maksymalny zasięg zwiększono do 4000 metrów. Modyfikacje zwiększyły masę pojazdu o 400 kg i wydłużyły go o 1,3 metra (z armatą skierowaną do przodu). Tak zmodernizowanego Leoparda 2 oznaczono jako Leopard 2A6.

Pierwszy Leopard 2A6 trafił do Bundeswehry 7 marca 2001 r. Pierwotnie do standardu Leopard 2A6 planowano zmodernizować wszystkie Leopardy 2A5, przy czym zamierzano pozostawić na służbie pewną liczbę oryginalnych Leopardów 2A4. Plan ten kolidował jednakże z programem ulepszenia Leoparda 2A4 do standardu 2A5. Ostatecznie podjęto decyzję o modernizacji 65 Leopardów 2A4 bezpośrednio do standardu 2A6 i pozostawieniu na służbie 125 Leopardów 2A5 (do celów treningowych). Łącznie na wyposażeniu Bundeswehry znalazło się:

• 125 Leopardów 2A5
• 290 Leopardów 2A6 (70 konwertowano później na 2A6M)

Niestety, wprowadzenie Leoparda 2A6 zbiegło się ze zmianą charakteru konfliktów zbrojnych. Nastał czas wojny z terroryzmem, co oznaczało odejście od klasycznej symetrycznej wojny, z myślą o której Leopard 2 został zbudowany. W asymetrycznej wojnie zaś największe zagrożenie dla czołgu (zwłaszcza w terenie zurbanizowanym) stanowią granatniki przeciwpancerne, improwizowane urządzenia wybuchowe i miny.

Aby podołać nowym zagrożeniem, KMW wprowadził – bazując na doświadczeniach w Afganistanie i Iraku – zmodyfikowanego Leoparda 2A6, zapewniającego lepszą ochronę przeciwko minom i improwizowanym urządzeniom wybuchowym. Wariant ten, noszący oznaczenie Leopard 2A6M, zyskał dodatkowe opancerzenie w postaci płyty przedniej i spodniej (Minenschutzplatte czyli „płyta chroniąca przed minami” - stąd M w oznaczeniu). Największą metamorfozę przeszło wszakże wnętrze czołgu. W celu zapewnienia maksymalnej ochrony przed wybuchami od dołu przemianie uległ przedział załogi. Usunięto w nim między innymi ulokowany przy podłodze magazyn amunicji i nowe siedzenia załogi.

W lipcu 2004 roku dostarczono Bundeswerze pierwsze z 70 czołgów (zmodernizowane Leopardy 2A6), których produkcja trwała do 2008 roku. Dwadzieścia Leopardów 2A6Ms pożyczono Kanadzie na potrzeby misji w Afganistanie. Czołgi sprawowały się tam lepiej niż oczekiwano - odnotowano co najmniej jeden przypadek, kiedy dodatkowe ciężkie płyty opancerzenia uratowały załogę (za wyjątkiem kierowcy) przed zranieniami przy eksplozji improwizowanego urządzenia wybuchowego.

Rozwój eksportowych wariantów Leoparda 2A6 odbywał się równolegle z rozwojem Leoparda 2A6. W latach 1998-99 KMW zbudował w oparciu o Leoparda 2A4 demonstratora (wewnętrzne oznaczenie KMW brzmiało DEMO I). Pojazd nie powstał z myślą o bojowym wykorzystaniu. Wyposażono go w maksymalną liczbę ulepszeń technologicznych, które miały przyciągnąć zagranicznych nabywców oraz pokazać, że nawet zwykłego Leoparda 2A4 można zmodernizować do poziomu 2A6. Do głównych ulepszeń względem Leoparda 2A4 należały:

• Armata Rheinmetall L/55 120 mm
• Ulepszone opancerzenie (poziom 122 według Strv z ulepszonym opancerzeniem kadłuba i dachu)
• Auxiliary power unit (pomocnicza jednostka zasilająca działająca przy wyłączonym silniku)
• Klimatyzacja
• Ulepszone SKO

Do tego doszło kilka mniejszych ulepszeń. Pojazd oznaczony jako Leopard 2A6EX w latach 2001-2005 pokazano na licznych wystawach oraz podczas rozmaitych imprez. To właśnie ten wariant przykuł uwagę Turcji (bezskutecznie), Hiszpanii i Grecji i w pewnym sensie może uchodzić za przodka Leoparda 2E i Leoparda 2A6HEL.

Oprócz tego powstał drugi Leopard 2A6EX (o wewnętrznym oznaczeniu DEMO II). Czołg ten wyposażono w kompaktowy silnik Euro Power Pack, dzięki któremu coraz cięższe warianty Leoparda 2 mogły zachować mobilność. Pakiet ten składał się z 12-cylindrowego silnika MTU MT 883 o mocy 1500 KM i skrzyni biegów Renk HSWL 295 TM. Do drugorzędnych ulepszeń zaliczały się ulepszony wlot powietrza oraz redukcja emisji spalin, dzięki której pojazd był trudniejszy do wykrycia.

Moc silnika nie uległa wprawdzie zmianie, ale Euro Power Pack był znacznie mniejszy, lżejszy i zużywał mniej paliwa. Jego zainstalowanie wymagało jednakże znacznej przebudowy przedziału silnika.

Leopard 2A6 wraz z Leopard 2A7(wprowadzonym w 2014 r.) jest obecnie standardowym czołgiem podstawowym na uzbrojeniu Bundeswehry i zalicza się do najbardziej popularnych czołgów zachodnich. Istnieją oprócz niego odmiany zagraniczne, z których większość to lekko zmodyfikowany Leopard 2A6:

• Kanadyjski Leopard 2A6M CAN (owoc pozytywnych doświadczeń z niemieckim Leopardem 2A6M w Afganistanie)
• Niedawno zbudowany grecki Leopard 2A6HEL
• Hiszpański Leopard 2E

Również Holendrzy do 2011 roku operowali pewną liczbą egzemplarzy Leoparda 2A6NL. Po nieudanych próbach eksportu do Peru i Indonezji sprzedano je Finlandii.

Leopard 2A6 9 poziomu jest połączeniem klasycznego Leoparda 2A6 z Leopardem 2A6EX. W porównaniu z niższymi poziomami Leopard 2A6 ma opcję ulepszenia pancerza o dodatkowe płyty kadłuba i dachu. Tego rodzaju ulepszeniem może się w rzeczywistości pochwalić szwedzki Strv 122. Zestaw opancerzenia EX, o którym mowa, zwiększa grubość przedniego kadłuba o około 30%. Znacznie się poprawiła również odporność przednich partii boków czołgu, co sprawia, że jest on trudnym celem, chyba że celuje się w przedni pancerz z góry.

Z drugiej strony tył czołgu jest bardzo cienki, przez co nawet ulepszony wariant pancerza jest łatwy do przebicia przez niemalże każdego przeciwnika. Oznacza to, że nieodzowna jest ochrona tylnego pancerza i częściowo boków. W przeciwieństwie do M1A1 Abramsa i T-90MS Leopard 2A6 nie jest chroniony zestawem ERA.

Armata gładkolufowa L/55 120 mm strzela wszystkimi rodzajami standardowej amunicji (w tym pociskami rakietowymi LAHAT). Zwłaszcza tandemowe pociski kierowane LAHAT mają bardzo wysoką wartość penetracji, ale mogą sobie z nimi poradzić zaawansowane ERA lub SOA, które są powszechnie stosowane na wysokich poziomach. Obsługa działa, z drugiej strony, jest na średnim poziomie.

Leopard 2A6 może się pochwalić dość dobrą mobilnością, choć nie ma możliwości ulepszenia silnika. Dostępna technologia zawiera wyrzutnie granatów dymnych, ulepszenia celności podczas jazdy, zasięgu widzenia i SOA. Do słabych stron czołgu należy konfiguracja modernizacji (jedno gniazdo uniwersalne, jedno gniazdo siły ognia i jedno gniazdo mobilności) - czołgi podstawowe 9 poziomu mają więcej slotów niż nasz bohater.

Nie mniej jednak Leopard 2A6 to potężny, uniwersalny i, podobnie jak jego poprzednicy, we właściwych rękach absolutnie śmiercionośny pojazd.